Các trường hợp ghi nhận doanh thu theo đúng quy định (phần 1)

Doanh thu là toàn bộ tiền do việc bán hàng hóa, sản phẩm, cung cấp lao vụ, dịch vụ… cho khách hàng mang lại không phân biệt là đã thu tiền hay chưa. Đối với những ngành nghề khác nhau sẽ có những thời điểm ghi nhận doanh thu khác nhau. Ở bài viết sau Nguyên lý kế toán sẽ tổng hợp cách hạch toán 7 trường hợp phát sinh doanh thu theo thông tư 200 và thông tư 78.

1. Doanh thu cho thuê tài sản nhận trước qua nhiều kỳ

1.1 TT 200 quy định:

a) Nguyên tắc: Phải phân bổ số tiền cho thuê nhận trước phù hợp với thời gian cho thuê

b) Hạch toán: hàm sumif trong excel

– Khi nhận tiền của khách hàng trả trước về cho thuê hoạt động cho nhiều kỳ, ghi:

Nợ 111, 112 (tổng số tiền nhận trước)

Có 3387- Doanh thu chưa thực hiện (giá chưa GTGT)

Có 3331- Thuế GTGT phải nộp

– Định kỳ, tính và kết chuyển doanh thu của kỳ kế toán, ghi:

Nợ 3387 – Doanh thu chưa thực hiện

Có 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5113, 5117)

– Trường hợp thời gian cho thuê chiếm trên 90% thời gian sử dụng hữu ích của tài sản, doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp ghi nhận doanh thu 1 lần với toàn bộ số tiền nhận trước nếu thỏa mãn đồng thời các điều kiện:

+ Bên đi thuê không có quyền hủy ngang hợp đồng

+ Số tiền nhận trước không nhỏ hơn 90% tổng số tiền dự kiến thu được theo hợp đồng và bên đi thuê trả hết toàn bộ số tiền thuê trong 12 tháng kể từ khi khởi đầu thuê tài sản

+ Chuyển giao hầu hết toàn bộ rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên đi thuê

+ Bên cho thuê ước tính được tương đối đầy đủ giá vốn của hoạt động cho thuê

Cụ thể, ghi nhận doanh thu 1 lần đối với toàn bộ số tiền nhận trước:

Nợ 111, 112 – Toàn bộ số tiền nhận trước

Có 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5113, 5117)

Có 3331 – Thuế GTGT phải nộp

1.2. TT 78 quy định:

Có thể chọn 1 trong 2 phương pháp ghi nhận doanh thu để tính thu nhập chịu thuế trong trường hợp bên cho thuê nhận tiền trước cho nhiều kỳ:

+ Là số tiền cho thuê tài sản của từng năm = Số tiền trả trước : Số năm trả tiền trước

+ Là toàn bộ số tiền cho thuê tài sản của số năm trả tiền trước (không có điều kiện ràng buộc như TT200) (Loại trừ doanh nghiệp đang trong thời gian hưởng ưu đãi thuế thì không được áp dụng phương pháp này.)

>>> Xem thêm: Khi kiểm tra chứng từ kế toán phát hiện sai sót phải xử lý như thế nào?

2. Doanh thu bán bất động sản

2.1. TT 200 quy định:

Việc ghi nhận doanh thu bán bất động sản phải đảm bảo thoả mãn đồng thời 5 điều kiện sau:

+ Bất động sản đã hoàn thành toàn bộ và bàn giao cho người mua, doanh nghiệp đã chuyển giao rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu bất động sản cho người mua;

+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý bất động sản như người sở hữu bất động sản hoặc quyền kiểm soát bất động sản;

+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;

+ Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán bất động sản;

+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán bất động sản.

Trường hợp khách hàng có quyền hoàn thiện nội thất của bất động sản và doanh nghiệp thực hiện việc hoàn thiện nội thất của bất động sản thì doanh nghiệp được ghi nhận doanh thu khi hoàn thành, bàn giao phần xây thô cho khách hàng.

Trường hợp bất động sản phân lô bán nền, nếu đã chuyển giao nền đất cho khách hàng được ghi nhận doanh thu đối với nền đất đã bán khi thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:

+ Đã chuyển giao rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sử dụng đất cho người mua;

+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;

+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán nền đất;

+ Doanh nghiệp đã thu được hoặc chắc chắn sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán nền đất.

Hạch toán, khi chuyển giao BĐS, ghi nhận doanh thu:

Nợ 111,112,131- Tổng giá thanh toán

Có TK 5117-Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư

Có TK 3331-Thuế GTGT phải nộp (tính trên giá trị tài sản không bao gồm đất)

 2.2. TT 78 quy định:

Doanh thu chuyển nhượng bất động sản xác định theo giá thực tế chuyển nhượng không thấp hơn giá quy định không thấp hơn bảng giá đất do Ủy ban nhân dân tại địa phương quy định.

Thời điểm xác định doanh thu là thời điểm bàn giao bất động sản không phụ thuộc đăng ký xác lập quyền sở hữu với cơ quan nhà nước hay chưa.

Trường hợp chuyển nhượng có thu tiền ứng trước của khách hàng theo tiến độ thì thời điểm tính thuế thu nhập doanh nghiệp tạm nộp là thời điểm thu tiền, cụ thể:

+ Trường hợp doanh nghiệp xác định được chi phí tương ứng thì kê khai nộp thuế theo doanh thu trừ chi phí

+ Trường hợp không xác định được chi phí thì kê khai tạm nộp thuế theo tỷ lệ 1% trên tiền thu được và không ghi nhận là khoản doanh thu tính thuế TNDN trong năm.

Khi bàn giao BĐS thì ghi nhận doanh thu tính thuế TNDN, quyết toán lại thuế và ghi nhận chi phí liên quan hoạt động bán BĐS được trừ theo mức khống chế theo quy định vào năm đầu tiên bàn giao BĐS.

3. Doanh thu hoạt động thương mại

3.1. TT 200 quy định

Ghi nhận doanh thu bán hàng khi đồng thời thỏa mãn các điều kiện sau:

+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa cho người mua;

+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;

+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. Khi hợp đồng quy định người mua được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá, đã mua theo những điều kiện cụ thể, doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu khi những điều kiện cụ thể đó không còn tồn tại và người mua không được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá (trừ trường hợp khách hàng có quyền trả lại hàng hóa dưới hình thức đổi lại để lấy hàng hóa, dịch vụ khác);

+ Doanh nghiệp đã hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;

+ Xác định được các chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.

Hạch toán:

Nợ 111, 112, 131, … Tổng giá thanh toán

Có 5111-Doanh thu cung cấp hàng hóa

Có 3331-Thuế GTGT phải nộp Nhà nước

3.2. TT 78 quy định

Thời điểm ghi nhận doanh thu chịu thuế là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa cho người mua.

Để làm được kế toán thì bạn cần phải nắm chắc phần nguyên lý kế toán. Các bạn có nhu cầu học thêm nguyên lý kế toán có thể tham khảo bài viết Khoá học Nguyên lý kế toán online để lựa chọn được địa chỉ học uy tín.

>>> Xem thêm: Các trường hợp ghi nhận doanh thu theo đúng quy định (phần 2)