Hướng Dẫn Hạch Toán Hàng Khuyến Mại Theo Thông Tư 200 và 133

By :
Category : Lý thuyết nguyên lý kế toán

Lý thuyết nguyên lý kế toán

Hạch toán hàng khuyến mại là nghiệp vụ thường xuyên gặp ở vị trí kế toán sản xuất, kế toán kho nhưng nếu chưa có kinh nghiệm sẽ có chút lúng túng khi gặp phải. Vậy hạch toán hàng khuyến mãi như thế nào theo đúng quy định của pháp luật?

Ở bài viết dưới đây, Nguyên Lý Kế Toán sẽ hướng dẫn chi tiết cách hạch toán hàng khuyến mãi nhằm phục vụ cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ theo Thông tư 200 và Thông tư 133, kèm theo đó là ví dụ minh họa chi tiết nhé!

I. Hàng Khuyến Mại Là Gì?

Khuyến mại được định nghĩa tại khoản 1 Điều 88 Luật Thương mại 2005 như sau:

Khuyến mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất định.

Doanh nghiệp sử dụng các hoạt động khuyến mại nhằm trực tiếp kích thích, gia tăng sức mua hàng, tiêu dùng giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và giảm hàng tồn kho với các hình thức bao gồm:

Tặng hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ không thu tiền
Đưa hàng hóa mẫu, sản phẩm mẫu, cung ứng dịch vụ mẫu cho khách dùng thử không phải trả tiền
Bán hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ với giá thành thấp hơn giá thành trước đó.
Bán hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ kèm theo phiếu mua hàng, voucher, phiếu sử dụng dịch vụ
Bán hàng, sản phẩm, dịch vụ có kèm phiếu dự thi trao thưởng, kèm theo tham dự các chương trình bốc thăm trúng thưởng,…
Người bán, đại lý tổ chức chương trình tri ân khách hàng thường xuyên
Tổ chức các chương trình, các sự kiện vì mục đích khuyến mãi,…

Hàng khuyến mại là gì

Tuy nhiên, còn một khái niệm nữa khiến bạn rất dễ nhầm lẫn với khuyến mại đó là khuyến mãi. Vậy khuyến mại và khuyến mãi có gì khác nhau?

Khác với khuyến mại, khuyến mãi không được quy định và chịu chế tài của các văn bản quy phạm pháp luật. Nói chung khuyến mãi thường được hiểu là các hoạt động tác động đến người bán, nhà phân phối, các đại lý,…nhằm đem lại lợi ích cho người bán, nhằm gia tăng sức bán hàng.

Một số hình thức khuyến mãi phổ biến mà các đại lý, nhà phân phối được hưởng hiện nay có thể kể đến như: Tặng quà, thưởng doanh số, thưởng du lịch, đồ dùng,…

»»» Học Nguyên Lý Kế Toán Ở Đâu Tốt

2. Hàng Khuyến Mại Không Thu Tiền Có Phải Lập Hóa Đơn Không?

Theo khoản 9, Điều 3, Thông tư 26/2015/TT-BTC của Bộ Tài Chính có hướng dẫn các nghiệp vụ về hóa đơn đối với hàng khuyến mại không thu tiền, đối với hàng mẫu thì các hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ sử dụng cho mục đích khuyến mại theo quy định Luật Thương mại thì doanh nghiệp PHẢI lập hóa đơn.

Trong đó, các hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo hoặc làm hàng mẫu phải được đăng ký với Sở Công Thương (hoặc Cục xúc tiến Thương Mại). Đây là điều mà kế toán viên cần lưu tâm khi hạch toán hàng khuyến mại cho doanh nghiệp.

3. Các hàng hóa, dịch vụ khuyến mại là hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại tối đa bao nhiêu lần?

Theo Điều 6 Nghị định 81/2018/NĐ-CP, giá trị của hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ khuyến mại không được vượt quá 50% giá của hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ được khuyến mại.

Đồng thời, tổng giá trị của hàng hóa, sản phẩm, cung ứng dịch vụ dùng để khuyến mại trong một chương trình khuyến mại không được vượt quá 50% tổng giá trị của hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ được khuyến mại.

Riêng các trường hợp doanh nghiệp tổ chức chương trình khuyến mại tập trung và các hoạt động khuyến mại trong khuôn khổ các hoạt động xúc tiến thương mại do Thủ tướng Chính phủ quyết định và phê chuẩn thì giá trị của hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại được áp dụng hạn mức tối đa là 100%.

Khi doanh nghiệp tiến hành khuyến mại cần cân nhắc kỹ giá trị hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ, tránh trường hợp quy phạm quy định pháp luật và hạch toán hàng khuyến mại chính xác.

4. Hàng khuyến mại có chịu thuế GTGT không?

Khi hạch toán hàng khuyến mại, kế toán doanh nghiệp cần lưu tâm phần thuế GTGT để hạch toán, ghi chép vào sổ một cách chính xác và tiến hành nộp thuế GTGT theo đúng quy định, thời hạn nộp thuế. Tuy nhiên hàng khuyến mại có chịu thuế GTGT không?

Trong trường hợp hàng khuyến mãi, hàng mẫu, hàng dùng thử đăng ký với Sở Công Thương hoặc Cục Xúc Tiến thương mại: Khi doanh nghiệp xuất hóa đơn giá tính thuế sẽ = 0.

Với trường hợp còn lại, hàng khuyến mãi, hàng mẫu, hàng dùng thử không đăng ký với Sở Công Thương thì các bạn phải kê khai thuế, tính nộp thuế hàng khuyến mại như với hàng biếu tặng.

⇒ Bìa viết tham khảo: Hạch toán hàng biếu tặng……

»»» Review Học Kế Toán Online Ở Đâu Tốt

5. Doanh nghiệp có phải chịu thuế TNDN với hàng khuyến mại không?

Đối với quy định về thuế TNDN, tại điểm 2.2.1 khoản 2 Điều 6 Thông tư 78/2014/TT-BTC với nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào:

“2.2.1. Phần chi vượt quá 15% tổng số chi được trừ, bao gồm: chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới; chi tiếp tân, khách tiết, hội nghị; chi hỗ trợ tiếp tục, chi hỗ trợ chi phí; chi cho, biếu, tặng hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng.”

Nhưng theo khoản 4 Điều 1 Luật số 71/2014/QH13: Bãi bỏ mức khống chế 15%.

Nói tóm lại, theo quy định mới nhất, từ năm 2015: Chi phí khuyến mại không bị khống chế ở mức 15% nữa mà được trừ toàn bộ.

6. Nguyên Tắc Hạch Toán Hàng Khuyến Mại

Theo quy định tại khoản 8 Điều 23 Thông tư 200, nguyên tắc hạch toán hàng khuyến mãi như sau:

Trường hợp xuất hàng tồn kho để làm hàng khuyến mại, quảng cáo, dùng thử và không thu tiền, không kèm theo các điều kiện khác thì kế toán viên ghi nhận trị giá hàng tồn kho vào chi phí bán hàng (chi phí hàng khuyến mại, quảng cáo)

Trường hợp xuất hàng tồn kho để làm hàng khuyến mại, quảng cáo và có kèm những điều kiện khác thì kế toán phải phân bổ khoản tiền thu được để tính doanh thu cho cả hàng khuyến mại, giá trị hàng khuyến mại sẽ được hạch toán vào giá vốn hàng bán (theo bản chất là giảm giá hàng bán)

7. Cách Hạch Toán Hàng Khuyến Mại Không Thu Tiền Theo Thông tư 200 và Thông tư 133

Dưới đây, Nguyên Lý Kế Toán sẽ hướng dẫn các bạn cách hạch toán hàng khuyến mại không thu tiền theo Thông tư 200 và cả Thông tư 133 đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.

7.1. Hạch toán hàng khuyến mại đối với bên bán

Khi kế toán bên bán hạch toán hàng khuyến mại cần lưu tâm và chia ra thành hai trường hợp chính như sau:

*Hạch toán hàng khuyến mại có đăng ký với Sở Công thương (theo đúng pháp luật về Luật Thương mại):

a. Trường hợp xuất kho hàng hóa, sản phẩm để khuyến mại không thu tiền và không kèm theo các điều kiện khác như phải mua sản phẩm, hàng hóa, hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng (chi phí sản xuất sản phẩm,…) – Theo Thông tư 200

Nợ TK 6421 – Chi phí bán hàng (Nếu doanh nghiệp áp dụng Thông tư 133)

Có TK 155, 156 – Thành phẩm, hàng hóa

b. Trường hợp xuất kho hàng hóa, sản phẩm để khuyến mại nhưng khách hàng chỉ được nhận hàng khuyến mại kèm theo các điều kiện khác như phải mua hàng hóa, sản phẩm (ví dụ như mua 2 sản phẩm được tặng 1 sản phẩm,…) thì kế toán phân bổ khoản tiền thu được để tính doanh thu cho cả hàng khuyến mại và được ghi nhận vào giá vốn hàng bán, hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155, 156 (giá thành sản xuất,….)

c. Tiến hành ghi nhận doanh thu của hàng khuyến mại trên cơ sở phân bổ số tiền thu được cho cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được bán ghi nhận:

Nợ các TK 111, 112, 131,…

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

*Hạch toán hàng khuyến mại không đăng ký với Sở Công thương:

a. Trường hợp hàng hóa, sản phẩm khuyến mại không thu tiền, không kèm theo các điều kiện khác, kế toán hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng (theo Thông tư 200)

Nợ TK 6421 – Chi phí bán hàng (theo Thông tư 133)

Có TK 155, 156

Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp

b. Trường hợp hàng hóa, sản phẩm khuyến mại có kèm theo các điều kiện khác, kế toán hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155, 156

Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp

c. Tiến hành ghi nhận doanh thu của hàng khuyến mại trên cơ sở phân bổ số tiền thu được cho cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được bán ghi nhận:

Nợ các TK 111, 112, 131,…

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp

7.2. Hạch toán hàng khuyến mại đối với nhà phân phối, bên đại lý

Trường hợp doanh nghiệp có hoạt động thương mại được nhận hàng hóa từ nhà sản xuất, nhà phân phối, đại lý để khuyến mại cho khách hàng:

+ Khi nhận hàng của nhà sản xuất (không phải trả tiền): kế toán theo dõi chi tiết số lượng hàng trong hệ thống quản lý nội bộ như hàng hóa nhận giữ hộ).

+ Khi kết thúc chương trình khuyến mại, nếu không phải hoàn trả hàng khuyến mại chưa sử dụng thì kế toán hạch toán hàng khuyến mại như:

Nợ TK 156 – Hàng hóa (theo giá trị hàng hóa hợp lý)

Có TK 711 – Thu nhập khác

7.3. Hạch toán hàng khuyến mại đối với bên mua

– Khi nhận được hàng khuyến mại không thu tiền, không kèm điều kiện khác kế toán hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 152, 153, 156… – Giá trị hàng hóa khuyến mại theo giá hợp lý

Có TK 711 – Thu nhập khác

– Khi nhận được hàng khuyến mại có kèm điều kiện khác như mua 2 tặng 1 sản phẩm,…kế toán hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 152, 153, 156, 211… – giá trị hàng mua trừ giá trị hàng được khuyến mại

Nợ TK 152, 153, 156, 211… – giá trị hàng khuyến mại tính theo giá hợp lý

Có TK 111, 112, 131,……

8. Ví Dụ Hướng Dẫn Hạch Toán Hàng Khuyến Mại

Ví dụ 1: Bài tập hạch toán hàng khuyến mại không thu tiền, không kèm các tài khoản khác

Ngày 20/07/2022, công ty sữa DHA xuất 1000 bát tô thủy tinh dùng để làm hàng khuyến mại không thu tiền.

Giá vốn lô bát tô thủy tinh là 130.000 VNĐ/bát
Giá bán niêm yết trên thị trường lúc đó là 150.000 VNĐ/bát

⇒ Kế toán công ty sữa DHA hạch toán hàng khuyến mại như sau:

Nợ TK 641: 130.000 VNĐ * 100 = 13.000.000 VNĐ (theo Thông tư 200)

Nợ TK 6421: 13.000.000 VNĐ (theo Thông tư 133)

Có TK 156: 13.000.000 VNĐ

Ví dụ 2: Bài tập hạch toán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại có điều kiện khác đi kèm theo.

Ngày 12/07/2022, công ty XNK SM ký hợp đồng bán hàng với công ty điện lạnh YG với nội dung như sau:

Bán 10 chiếc tủ lạnh hãng JYP, giá bán chưa thuế 9.000.000 VNĐ/chiếc, thuế GTGT 10%. Giá vốn 8.500.000 VNĐ/chiếc.
Khuyến mại 10 bình siêu tốc trị giá 250.000 VNĐ/bộ không thu tiền. Giá vốn 80.000 VNĐ/bộ.
Công ty điện lạnh YG đã thanh toán tiền hàng bằng tiền gửi NH.

Với số liệu ở trên, hạch toán hàng khuyến mại của 2 công ty như sau:

Kế toán công ty XNK SM hạch toán như sau:

Kế toán ghi nhận doanh thu hàng bán:

Nợ TK 112: 99.000.000 VNĐ

Có TK 511: 90.000.000 VNĐ.

Có TK 3331: 9.000.000 VNĐ.

Kế toán ghi nhận giá vốn:

Đối với mặt hàng tủ lạnh hãng JYP:

Nợ TK 632: 80.500.000 VNĐ

Có TK 156: 80.500.000 VNĐ

Đối với mặt hàng khuyến mại kèm theo (bình siêu tốc):

Nợ TK 632: 800.000 VNĐ

Có TK 156: 800.000 VNĐ.

Kế toán công ty điện lạnh YG hạch toán như sau:

Nợ TK 156: 90.000.000 VNĐ.

Nợ TK 133: 9.000.000 VNĐ.

Có TK 112: 99.000.000 VNĐ

Khi nhập kho hàng khuyến mãi, kế toán ghi nhận:

Nợ TK 156: 2.500.000 VNĐ

Có TK 711: 2.500.000 VNĐ.

Vậy là Nguyên Lý Kế Toán đã chia sẻ cho các bạn những vấn đề cần lưu tâm khi xử lý nghiệp vụ đối với hàng khuyến mại và hướng dẫn chi tiết cách hạch toán hàng khuyến mại theo Thông tư 200 và Thông tư 133. Hy vọng những thông tin sẽ giúp ích cho công việc của bạn. Chúc các bạn luôn thành công!

Xem thêm: